فولاد خوش تراش (فولاد اتومات یا ماشین کاری آزاد) آن دسته از فولاد هایی هستند که در هنگام ماشین کاری تراشه های کوچکی ایجاد می کنند.
در دسته فولاد های کربنی کم آلیاژ قرار می گیرند که در ترکیب آنها عناصری مانند، سرب، بیسموت، سلنیوم، تلوریم، فسفر و گوگرد حضور دارند.
قابلیت ماشین کاری عالی، مهمترین خصوصیت فولاد خوش تراش است.
در طی چندین سال گذشته، فولاد خوش تراش یا همان فولاد اتومات را میتوان از جمله فولادهای مورد علاقه سری تراش ها دانست.
فولادهای خوش تراش یا اتوماتیک به واسطه براده برداری آسان خود، اغلب در صنایع با تولید انبوه، کارآیی قابل توجهی را از خود به جای می گذارند.
همچنین برای تولید قطعات میتوان به راحتی از دستگاه های تراش اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و یا دستگاه های تراش CNC استفاده کرد.
این نوع از فولاد، بر اساس عناصر مختلفی ساخته شده اند که هرکدام با خواص منحصر فرد خود، آثاری ماندگار در این نوع فولاد از خود به جای گذاشته اند.
از جمله مهم ترین این عناصر میتوان به گوگرد، سرب، منگنز و فسفر اشاره کرد.
هر چند که عناصر فولاد خوش تراش تنها به این چند مورد ختم نمی شود و عناصر دیگری وجود دارد که در این مقاله قصد معرفی آنها را داریم. با ما همراه باشید.
همانطور که میدانید از فولاد خوش تراش به طور عمده در صنایع اتومبیل سازی ، نظامی ، ماشین آلات کشاورزی ، اتصالات هیدرولیکی ، صنایع فلزی و قطعه سازی استفاده می کنند.
اما عناصر فولاد خوش تراش کدام اند؟ هر کدام از آنها چه ویژگی هایی دارند؟
*گوگرد
گوگرد از جمله عناصر فولاد خوش تراش می باشد که اغلب چیزی حدود 0.37 درصد از این نوع فولاد را به خود اختصاص می دهد.
زمانی که این عنصر به سایر عناصر تشکیل دهنده فولاد اتوماتیک اضافه می شود نوعی تکتیک سولفیدی را به وجود می آورد که به واسطه نقطه ذوب کمتر؛ توسط دانه های شبکه ای به محاصره در آمده و منجر به تضعیف، اتصال میان داده ها می شود.
اما این مسئله چه زمانی اهمیت پیدا می کند؟
در واقع این تضعیف اتصال در زمان شکل دهی گرم، منجر به از بین رفتن اتصال میان داده ها و حتی شکستن فولاد می شود.
با توجه به این مسئله که گوگرد، تمایل شدیدی به اتصال با منگنز دارد، پس خیلی نمیتواند دور از ذهن باشد که دیگر عنصر فولاد اتوماتیک را منگنز تشکیل دهد تا سولفید منگنز نیز بدست آید.
طی تحقیقات صورت گرفته، این ترکیبات اثرات بسیار کمی را برای فولاد به همراه دارد و اغلب توزیع آن نیز پراکنده خواهد بود.
از دیگر دلایل بهره گیری از گوگرد را میتوان خاصیت روانسازی بالای آن دانست که انجام عملیات ماشین کاری و کاهش اصطکاک را تسهیل می بخشد.
* سرب
از اصلی ترین دلایل استفاده از سرب در حین ساخت فولاد خوش تراش میتوان به توزیع ریز و یکنواخت آن به صورت براده های کوچک اشاره کرد که در نتیجه منجر به ظهور سطحی خوب و تمیز می شود.
این عنصر آلیاژی بوده و به دلیل توزیع فوق العاده ریز سوسپانسیون مانند خود ما بین سایر عناصر در فولادهای خوش تراش باعث می شود تا به هنگام ماشین کاری براده های ریز ایجاد شده و سطح ماشین کاری تمیزی حاصل شود.
*فسفر
دیگر عناصر فولاد خوش تراش، فسفر دارد. عنصری که در میان سایر عناصر موجود به عنوان عنصر نامطلوب شناخته می شود و حتی میتواند موجبات جدایی اولیه را در حین انجماد فراهم آورد.
این عنصر به واسطه پایداری بسیار پایین فاز گاما همواره در خطر جدایی ثانویه به حالت جامد قرار دارد. به همین دلیل است که از این عنصر در پایین ترین حد ممکن و تنها برای رفع نیاز استفاده می شود.
*منگنز
منگنز، عنصری اکسیژن زدا است. این عنصر به راحتی پس از ترکیب گوگرد و سولفید منگنز به وجود می آید و تمامی آثار نامطلوبی که به واسطه اکسیژن ایجاد شده است را از بین می برد. با توجه به توضیحات ارائه شده؛ وجود منگنز را باید حیاتی ترین عنصر موجود در فولاد خوش تراش بدانید. زیرا این توانایی را دارد که خطر سرخ شکنندگی را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
*سیلیسیم
گفته شد که منگنز یکی از مهم ترین عناصر فولاد خوش تراش به حساب می آید و وظیفه اصلی آن اکسیژن زدایی است. اما تاکنون به این فکر افتاده اید چگونه میتوان پس از اکسیژن زدایی، استحکام و مقاومت سایشی فولاد را افزایش داد؟
در واقع زمانی که اکسیژن زدایی توسط منگنز صورت میگیرد، عنصر سیلیسیم قابل دسترسی می شود. زیرا خانه های آهن که در تولید فولادها به کار می روند با توجه به ترکیبی که دارند، از مقدار زیادی سیلیسیم برخوردارند. معمولا زمانی گفته می شود؛ فولاد سیلیسیم دار که مقدار آن از 0.4 درصد بیشتر باشد. از مهم ترین خاصیت آن میتوان به افزایش استحکام و مقاومت سایشی فولاد اشاره کرد.
کلام آخر
در این مقاله شما را با مهم ترین عناصر فولاد خوش تراش آشنا کردیم. حال میدانید که هر کدام از آنها چه خاصیتی دارد و در چه زمینه ای میتوانند به شما کمک کنند. باید بدانید که این عناصر تنها زمانی که در میزان مناسب در حین تولید به کار گرفته شوند میتوانند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشند. با این حال اگر سوالی در این حوزه ذهن شما را به خود مشغول کرده توصیه می کنیم به بخش تماس با ما مراجعه کنید تا کارشناسان ما اطلاعات کاملی در این حوزه در اختیار شما قرار دهند.