یکی از انواع پر کاربرد فولاد که مزایای زیادی را در اختیار ما قرار می دهد، فولاد خوش تراش است. این محصولات از انواع فولادهای کربنی کم آلیاژ می باشند که در ترکیبات آنها گوگرد، فسفر، تلوریم، سلنیوم، بیسموت و سرب استفاده شده است. یکی از ویژگی های کلیدی فولاد خوش تراش قابلیت ماشینکاری بالای آنهاست. برای ارتقای ویژگی های فیزیکی مختلف این نمونه از فولاد از روش های مختلفی استفاده می شود که آنها را با نام روش های بهبود فولاد خوش تراش می شناسیم.
در ادامه این مطلب از سایت فولاد پایتخت قصد داریم روش های بهبود فولاد خوش تراش را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم. اما بهتر است قبل از آن توضیحات مختصری برای آشنایی بیشتر با این محصولات ارائه دهیم.
فهرست
استفاده از عناصری که در بخش قبلی نام بردیم، در ترکیبات فولاد خوش تراش باعث ایجاد خواص فیزیکی مختلفی در آنها می شود. در فولاد عناصر فسفر و گوگرد باید تا حد امکان استفاده نشوند. چرا که وجود چنین عناصری باعث می شود تا همگنی، چقرمگی و دیگر خواص مکانیکی دیگر آنها تحت تاثیر قرار گیرند. اما امروزه برای تولید فولاد خوش تراش از ۰.۱۱ درصد فسفر و ۰.۴ درصد گوگرد استفاده می شود.
علاوه بر این موارد به کارگیری سرب و منگنز به مقادیر بین ۰.۱۵ و ۰.۳۵ باعث می شود تا خواص فیزیکی مناسبی به این محصولات بخشیده شود و روند ماشینکاری و براده برداری در آنها با کیفیت بهتری انجام گردد. وجود گوگرد در این محصولات باعث شده تا روند برشکاری و ماشینکاری آنها راحت تر انجام شود و به همین صورت شاهد افزایش عمر مفید تیغه های مختلف ماشین ها و ابزار آلات گوناگون خواهیم بود.
فولاد خوش تراش که با نام فولاد اتومات نیز شناخته می شود، دارای ویژگی های مثبت و منفی زیادی است که شناخت آنها برای کسانی که با این محصولات فولادی سر و کار دارند، ضروری است. مزایای این محصولات عبارتند از:
البته در این میان نباید از معایب محصولات نیز غافل بمانید، چرا که روش های بهبود فولاد خوش تراش برای برطرف سازی این معایب هستند.
یکی از رایج ترین روش هایی که برای بهبود خواص فیزیکی فولاد خوش تراش استفاده می شود، اضافه کردن گوگرد یا سولفور به ترکیبات درون آن است. در این فولادها میزان گوگرد تقریباً ۱۰ برابر بیشتر از سایر انواع فولاد با قابلیت ماشینکاری است.
زمانی که در کنار گوگرد از منگنز نیز استفاده می شود، در ترکیبات این فولاد شاهد ایجاد سولفید منگنز هستیم. همین موضوع باعث می شود در شرایطی که قصد براده برداری از قطعات فولادی خوش تراش را داریم، این سولفیدها مقاومت پایینی ایجاد کنند و از سوی دیگر از ایجاد ترک یا شکستگی در زمان ماشینکاری جلوگیری نمایند. همچنین نباید فراموش کرد که سولفید منگنز در زمان ماشینکاری مانند یک کاتالیزور عمل خواهد کرد و روند کار را برای ما آسان تر می کند. البته نباید فراموش کنید که مقدار این سولفیدها نیز اهمیت زیادی دارد.
یکی دیگر از افزودنی هایی که برای بهبود فولاد خوش تراش مورد استفاده قرار می گیرد، سرب است. استفاده از سرب و گوگرد در کنار هم باعث می شود تا شاهد ایجاد فرآیندی مشابه با ترکیبات سولفید منگنز باشیم. یعنی عنصر سرب نیز به روند ماشینکاری و افزایش مقاومت در برابر ترک خوردگی یا شکستن کمک می کند. یکی دیگر از عناصر مورد استفاده برای بهبود ویژگی های فولادخوش تراش، سلنیوم است. این عنصر نیز به همراه گوگرد مورد استفاده قرار می گیرد و تاثیرات مناسبی روی روند ماشینکاری دارد که عبارتند از:
انواع عملیات حرارتی به منظور بهبود ویژگی های فیزیکی انواع فولاد مورد استفاده قرار می گیرند. روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که بسته به انتظارات و نوع کاربرد مورد نظر شما باید یکی از آنها را انتخاب کنید. عمده ترین این روش ها عبارتند از:
برای آشنایی بیشتر با هر کدام از این روش های عملیات حرارتی، می توانید سایر مقالات منتشر شده توسط سایت فولاد پایتخت را مطالعه کنید تا به صورت دقیق با روند انجام هر کدام از آنها آشنا شوید.
یکی از روش های بهبود فولاد خوش تراش تغییر ساختار فولاد است. ساختار فولاد تاثیر زیادی بر روی ماشینکاری و خاصیت سایندگی آن دارد. کاربیدها روی ویژگی براده برداری یا خاصیت سایندگی فولاد تاثیر زیادی دارند. مقدار کربن و سایر عناصر استفاده شده در آلیاژ فولادی تاثیرات زیادی روی ساختار ماده خواهد داشت و بسته به مقدار آنها و شرایط سخت کاری می توان گفت که سه نوع ساختار اصلی به وجود می آید. که عبارتند از: «سمنتیت، پرلیت، فریت».
سمنتیت در میان این ساختارها سخت ترین گزینه است، ولی قدرت براده برداری خوبی دارد. از سوی دیگر فریت قدرت ضربه پذیری و نرمی بالاتری در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد و پرلیت به عنوان یک ساختار فولادی تشکیل شده از دو نوع سمنتیت و فریت شناخته می شود. این نمونه از ساختار فولاد دارای ویژگی های سختی و براده برداری متوسطی است. در نظر داشته باشید، اینکه نوع ساختار فولاد شما کدام یک باشد، بستگی به میزان کربن استفاده شده در آلیاژ خواهد داشت.
جمع بندی
در این مطلب تلاش نمودیم تا روش های بهبود فولاد خوش تراش را خدمت شما معرفی کنیم. برای درک بهتر این موضوع که در شرایط مختلف کدام نمونه از فولاد خوش تراش می تواند گزینه ای مناسب برای شما باشد؛ بهتر است حتماً با افرادی که تخصص کافی در این زمینه دارند مشورت کنید. امروزه انواع مختلف فولاد خوش تراش با ویژگی های گوناگون در بازار قابل تهیه هستند و معمولا روند بهبود فولاد خوش تراش نیز توسط شرکت های مختلف که تخصص و تجهیزات کافی در این زمینه دارند، انجام خواهد شد. برای مطرح کردن سوالات خود در این زمینه و دریافت اطلاعات تخصصی بیشتر می توانید با مشاورین ما در سایت فولاد پایتخت تماس بگیرید.
سوالات متداول
بهبود فولاد خوش تراش به منظور افزایش خاصیت براده برداری، ماشینکاری، انعطاف پذیری و بهبود سایر خواص فیزیکی انجام می شود.
تغییر ترکیبات شیمیایی آلیاژ، تغییر ساختار فولاد و استفاده از انواع روش های عملیات حرارتی، مهمترین روش های بهبود فولاد خوش تراش هستند.
انعطاف پذیری بالا، قابلیت ماشینکاری و براده برداری مناسب، افزایش عمر تیغه ها و دستگاههای ماشینکاری و…
سخت بودن روند جوشکاری، تردی بالا، قابلیت ماشینکاری ضعیف و شکنندگی بالا در نمونه های پر کربن از معایب این محصولات هستند.
وجود ترکیبات شیمیایی خاص در آلیاژی محصولات باعث شده تا قابلیت براده برداری و ماشین کاری بالایی داشته باشند.