فولادهای خوش تراش (اتومات)

فولاد خوش تراش چیست؟‎

فولاد خوش‌تراش یا اتومات به دسته‌ای از فولادهای کم‌کربن گفته می‌شود که به دلیل قابلیت ماشینکاری و تراشکاری بالا، در صنایع مختلف بسیار پرکاربرد هستند. این فولاد به دلیل خواص خاص خود در تولید قطعاتی که نیاز به دقت ابعادی بالا دارند از جمله شفت‌ها، پیچ و مهره‌ها، چرخ‌دنده‌ها و ابزارهای جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فولاد های خوش تراش اتومات به دلیل مقاومت در برابر سایش و ماشینکاری آسان در صنایعی مانند خودروسازی، کشاورزی و نظامی اهمیت بالایی دارند.

انواع فولاد اتومات و ویژگی‌های آن

یکی از ویژگی‌های برجسته فولادهای اتومات، سهولت ماشینکاری و کیفیت سطح بالا است که به افزایش طول عمر ابزار و کاهش نیاز به فرآیندهای پرداختی کمک می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که علی‌رغم قیمت بالاتر، این نوع فولاد از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد. فولادهای خوش تراش اتومات به دلیل ساختار شیمیایی و خواص مکانیکی خاص در سه گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی دارند:

فولادهای بدون عملیات حرارتی

این نوع از فولاد های خوش تراش، دارای کربن کمتر از 0.14 درصد هستند که موجب سهولت ماشینکاری و کاهش هزینه‌های تولید می‌شود. این فولادها معمولاً در تولید قطعاتی که نیازی به سخت‌کاری سطحی ندارند، استفاده می‌شوند و شامل شماره‌های استاندارد 1.0715، 1.0718، 1.0736 و 1.0737 هستند.

فولادهای قابل سمانتاسیون

این دسته از فولاد های اتومات با میزان کربن 0.07 تا 0.13 درصد قابلیت سخت‌کاری سطحی را پس از انجام عملیات سمانتاسیون را فراهم می‌کنند. این ویژگی آن‌ها را برای ساخت قطعاتی که نیاز به مقاومت سطحی بالایی دارند، مناسب ساخته و شامل کدهای 1.0721، 1.0722 و 1.0725 هستند.

فولادهای قابل کوئنچ و تمپر

این نوع از فولاد خوش تراش، دارای میزان کربن بین 0.32 تا 0.65 درصد است. مقدار بالای کربن، فولاد را برای عملیات حرارتی مانند کوئنچ و تمپر مناسب می‌کند. این گروه در تولید قطعات صنعتی سنگین و مقاوم استفاده می‌شود و شماره‌های 1.0726، 1.0727، 1.0756، 1.0757 و 1.0762 را شامل می‌شود. دسته‌بندی‌ها نشان می‌دهد که تنوع در ساختار و ویژگی‌های شیمیایی فولادهای خوش تراش، کاربرد آن‌ها را در صنایع مختلف گسترش داده است.

ویژگی‌های شیمیایی و مکانیکی فولاد اتومات چیست؟

این فولاد از ترکیباتی مانند گوگرد، فسفر و سرب برخوردار است که موجب بهبود قابلیت ماشینکاری و کاهش دمای براده‌برداری می‌شوند. همچنین، این آلیاژها به دلیل خواص خاص خود در تولید قطعات دستگاه‌های اتومات و ماشین‌آلات صنعتی استفاده گسترده‌ای دارند. مشخصات فولاد اتومات پایتخت شامل قابلیت جوشکاری بالا و سخت‌کاری مناسب است. با این حال، برای عملیات آهنگری و نورد گرم چندان مناسب نیستند.

میلگرد خوش تراش و کاربردهای آن

میلگرد خوش تراش، یکی از مهم‌ترین محصولات فولادهای خوش تراش است که در ساخت قطعات دقیق و تولید انبوه استفاده می‌شود. این میلگردها به صورت شاخه‌های ۶ متری و در مقاطع چهارگوش و شش‌گوش تولید می‌شوند. میلگردهای شماره 1.0715 و 1.0718 از پرکاربردترین انواع در ایران هستند و به دلیل قابلیت سختی‌سازی بالا برای کاربردهای صنعتی بسیار مناسب‌اند. این ویژگی به‌ویژه در فرآیندهایی نظیر حرارت‌دهی تا دمای ۸۸۰ تا ۹۲۰ درجه سانتی‌گراد و سپس سردسازی ناگهانی در آب، اهمیت پیدا می‌کند.

قیمت فولاد اتومات و تأثیر آن در صنایع مختلف

قیمت فولاد اتومات معمولاً ۲۰ تا ۲۵ درصد بالاتر از فولادهای استاندارد است. این اختلاف قیمت به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این فولاد مانند سختی فولاد اتومات، کاهش هزینه‌های جانبی تولید، افزایش طول عمر ابزار و بهبود کیفیت قطعات نهایی قابل توجیه است. از آنجایی که فولادهای خوش تراش به طور گسترده در صنایعی نظیر خودروسازی، تولید قطعات دقیق و سازه‌های فولادی استفاده می‌شوند، هزینه بالاتر آن در بلندمدت به صرفه خواهد بود.

قیمت شش پر اتومات نیز بسته به عواملی همچون: جنس، قطر، استاندارد ساخت و شرایط بازار متغیر است. این نوع از فولاد که در قطرهای مختلفی تولید و عرضه می‌شود، برای تولید قطعات در صنایع مختلف از جمله ماشین‌سازی و تولید ابزارهای صنعتی مناسب است.

در کنار این‌ها، واردات فولاد اتومات و تولید داخلی آن نیز بر قیمت تأثیر می‌گذارد. تولیدکنندگان داخلی نظیر شرکت فولاد آلیاژی ایران و فولاد کویر با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، انواع فولاد خوش تراش از جمله میلگرد خوش تراش و شش‌گوش را تولید کرده و بخشی از نیاز بازار را تأمین می‌کنند. در نتیجه، دسترسی به فولادهای خوش تراش اتومات در داخل کشور بهبود یافته و وابستگی به واردات کاهش پیدا کرده است.

به طور کلی، قیمت فولاد اتومات و سایر مقاطع مرتبط به عوامل متعددی همچون: نوسانات ارزی، کیفیت تولید و حجم تقاضای بازار بستگی دارد. با وجود قیمت بالاتر این نوع فولادها، مزایای اقتصادی و فنی آن‌ها در تولید قطعات باکیفیت و کاهش هزینه‌های عملیاتی، انتخاب آن‌ها را برای بسیاری از صنایع ضروری می‌کند.

واردات فولاد اتومات و تولید داخلی

واردات فولاد اتومات در ایران عمدتاً از کشور ترکیه و در مقاطع گرد، شش‌گوش و چهارگوش صورت می‌گیرد. با این حال، تولیدکنندگان داخلی نیز نقش مهمی در تأمین نیاز بازار دارند. شرکت فولاد آلیاژی ایران به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده در خاورمیانه، انواع فولادهای مخصوص از جمله فولاد های اتومات را با کیفیت بالا تولید می‌کند. علاوه بر آن، شرکت فولاد کویر نیز از تولیدکنندگان برجسته داخلی در این زمینه محسوب می‌شود. از فولاد های خوش تراش در ساخت سازه‌های فولادی دقیق و مقاوم استفاده می‌شود.

استیل خوش تراش و ویژگی‌های آن

استیل خوش تراش یکی دیگر از انواع مواد فلزی در فولاد سازی است که به دلیل ویژگی‌های مشابه با فولادهای خوش تراش در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده نیز قابلیت ماشینکاری و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد.

فولاد نیمه اتومات و کاربرد آن

در کنار سازه های فولادهای ، فولاد نیمه اتومات نیز برای برخی کاربردهای خاص استفاده می‌شود. این نوع فولاد معمولاً هزینه کمتری دارد و در پروژه‌هایی که نیاز به دقت بسیار بالا نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زنگ فولاد و تأثیر آن

زنگ فولاد یکی از مشکلاتی است که ممکن است در برخی انواع فولادها رخ دهد. با این حال، استفاده از ترکیبات آلیاژی مناسب در فولاد خوش تراش و استیل، می‌تواند مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی را افزایش دهد.

فولاد اتومات پایتخت به عنوان یکی از توزیع‌کنندگان اصلی فولاد خوش تراش و میلگرد اتومات در ایران، سهم قابل توجهی در تأمین نیاز بازار دارد.

فولاد های خوش تراش یا اتومات(Free Cutting Steels)

فولاد های خوش تراش یا اتومات در دسته فولاد های کم آلیاژ قرار میگیرند و از عناصر آلیاژی پایه فسفر، سرب، منگنز و گوگرد تشکیل شده است. همانطور که از اسم این گروه از فولاد مشخص می باشد قابلیت ماشین کاری خیلی عالی از مهمترین خصوصیت های آن می باشد و مناسب برای ساخت قطعات بصورت انبوه می باشد. جهت آشنایی بیشتر با خواص و  کاربرد فولاد های خوش تراش اتومات با این مقاله از فولاد پایتخت همراه ما باشید.

خصوصیت فولاد های خوش تراش (اتومات)

ماشین کاری و براده برداری خوب در فولادهای خوش تراش رابطه مستقیمی به میزان عنصر گوگرد و سرب دارد، هرچه درصد عنصر گوگرد و سرب در فولاد خوش تراش بیشتر باشد ماشین کاری و براده برداری در آن بهتر می شود، اما در مقابل درصد بالای گوگرد و سرب باعث شکنندگی و ترد شدن فولاد می شود, اما بطور کلی می توان استحکام خوب و ماشین کاری عالی را مهمترین خصوصیت فولادهای خوش تراش دانست.

نکته: فولادهای خوش تراش به علت ترد بودن و احتمال شکسته شدن برای عملیات آهنگری و نورد گرم مناسب نمی باشد.

خواص مثبت:

1. ماشین کاری عالی
2. استحکام بالا
3. انعطاف پذیر بالا

خواص منفی:

1. شکننده بودن در فولادهای با درصد کربن بالا
2. ماشین کاری ضعیف تر در فولاد های با درصد کربن بالا

کاربرد فولاد های خوش تراش (اتومات):

از فولاد های خوش تراش می توان در تولید انبوه قطعات خودرو, قطعات ماشین آلات صنعتی, تجهیزات و وسایل ماشین سازی, قطعات سری سازی استفاده نمود.

فولاد خوش تراش (اتومات) 1.0718 دارای استحکام خوب و سرب بالا برای ماشین کاری بهتر می باشد از این فولاد می توان برای تولید قطعات خودرو سازی, تجهیزات و قطعات ماشین سازی در شرایط سنگین استفاده نمود.

فولاد خوش تراش (اتومات) 1.0737 دارای خصوصیت ماشین کاری خیلی خوب, استحکام عالی و در صورت نیاز قابل کربوره شدن بوده و مناسب برای استفاده در شرایط سنگین جهت تولید قطعات و تولید انبوه در خودرو سازی و تجهیزات و وسایل ماشین سازی می باشد.

عملیات حرارتی:

برای آشنایی بیشتر با عملیات حرارتی مقاله عملیات حرارتی فولاد را مطالعه نمائید.